Aflevering 5: De Henro, lopen op Shikoku
Sommige mensen vinden het leuk om een rondje door het park te lopen. Of even een wandelingetje in het bos of op het strand te doen. De kenmerken van die wandelingen zijn steeds weer: meestal wordt niet meer dan 5 of 10 km (of soms iets meer) gelopen, het lopen neemt meestal niet meer dan een paar uur in beslag, men is bovendien vaak niet ver van de eigen woning, ’s avonds staat een pan aardappelen op het vuur en slaapt de wandelaar gewoon weer in zijn eigen bed.
Een pelgrimstocht als de Henro is van een andere orde. Deze tocht voert langs 88 tempels op het eiland Shikoku in Japan. Ik heb die tocht begin 2016 gelopen. Weliswaar niet helemaal, ongeveer een kwart want voor meer – laat staan de hele route – kon ik helaas niet de tijd nemen. Voor de goede orde: de Henro is een tocht die om en nabij de 1200 kilometer lang is. Ik liep over wegen, bospaden, langs stranden, door bamboebossen. Het mooie van zo’n tocht is dat je bij jezelf te rade gaat en los komt van het aardse. Dat is ook een van de ideeën van de pelgrimage: een reis naar het midden van je hart of je ziel.
Het idee is dat je als pelgrim met weinig meer dan wat kleren onderweg gaat. Naast kleren, en wellicht een slaapmat en slaapzak, heeft de pelgrim, ook wel o-henro-san genoemd, een staf bij zich. Die staf helpt bij het wandelen. Dat is geen overbodige luxe: op sommige bergpaden is het buitengewoon glad. De staf is tevens de verbeelding, de metafoor voor de monnik Kukai. Hij was de stichter van het Shingon-Boeddhisme, zo’n 1200 jaar geleden. Als je wandelt, dan is de monnik steeds dichtbij. Hij begeleidt je.
De meeste pelgrims dragen verder een wit shirt en een punthoed. Ook een vrij standaard ritueel bij de eerste tempel: het aanschaffen van een stempelboek. In dat boek zet bij elke tempel de verantwoordelijke monnik een stempel in het boek en kalligrafeert tekens. Onderweg kun je slapen in rusthutten, bij B&B’s, hotels, of op het terrein van een tempel. Sommigen slapen zelfs gewoon buiten, in een bushokje. Veel mensen zien dat je pelgrim bent en geven je giften, zogenaamde osetai.
Op onderstaande foto staan de gids, de staf, het witte shirt en het stempelboek:
Wat mij beviel, ook als ik geen boeddhistische inslag zou hebben, is het gebrek aan drang en dwang van deze pelgrimstocht. Het komt uit je zelf. Of niet, en dan blijf je thuis zitten met de zorgen en verlangens van je leven. Overigens, je kunt de 1200 kilometer lopen, maar je kunt ook met bus, trein, auto, of fiets de route afleggen. De aankleding zoals het shirt en de staf zijn niet verplicht. Het gaat om de reis te maken met je geest. Ik moet zeggen dat ik dat wel gedaan heb. Ik ben sowieso al een liefhebber van Japan, vanwege het fatsoen en respect, vanwege de band met het verleden en tradities en het omarmen van de moderne tijd, van de keuken, van het landschap. De tocht over Shikoku was een verdieping van jewelste. Overigens, wie meer wil lezen of kijken, of inspiratie wil opdoen, de volgende websites zijn aan te raden:
Internationale henro-groep op Facebook
Enkele Nederlandse o-henro-san (die ik allemaal ooit ontmoet heb):
Videodagboek van Ingmar Beldman
Heb je de podcast nog niet beluisterd? Doen. Rick vertelt van zijn reis naar Shikoku.
Zet je koptelefoon op, sluit je ogen, en luister naar zijn verhaal.
Dat kan hier op de site maar je kunt ook naar Lekker Uitgelegd luisteren in je podcast app of op Spotify en iTunes (Apple podcasts).
Vind je de podcast leuk? Laat het weten en, belangrijker nog, vertel het verder!