Aflevering 5: De Henro, lopen op Shikoku

Sommige mensen vinden het leuk om een rondje door het park te lopen. Of even een wandelingetje in het bos of op het strand te doen. De kenmerken van die wandelingen zijn steeds weer: meestal wordt niet meer dan 5 of 10 km (of soms iets meer) gelopen, het lopen neemt meestal niet meer dan een paar uur in beslag, men is bovendien vaak niet ver van de eigen woning, ’s avonds staat een pan aardappelen op het vuur en slaapt de wandelaar gewoon weer in zijn eigen bed.

Een pelgrimstocht als de Henro is van een andere orde. Deze tocht voert langs 88 tempels op het eiland Shikoku in Japan. Ik heb die tocht begin 2016 gelopen. Weliswaar niet helemaal, ongeveer een kwart want voor meer – laat staan de hele route – kon ik helaas niet de tijd nemen. Voor de goede orde: de Henro is een tocht die om en nabij de 1200 kilometer lang is. Ik liep over wegen, bospaden, langs stranden, door bamboebossen. Het mooie van zo’n tocht is dat je bij jezelf te rade gaat en los komt van het aardse. Dat is ook een van de ideeën van de pelgrimage: een reis naar het midden van je hart of je ziel.

Het idee is dat je als pelgrim met weinig meer dan wat kleren onderweg gaat. Naast kleren, en wellicht een slaapmat en slaapzak, heeft de pelgrim, ook wel o-henro-san genoemd, een staf bij zich. Die staf helpt bij het wandelen. Dat is geen overbodige luxe: op sommige bergpaden is het buitengewoon glad. De staf is tevens de verbeelding, de metafoor voor de monnik Kukai. Hij was de stichter van het Shingon-Boeddhisme, zo’n 1200 jaar geleden. Als je wandelt, dan is de monnik steeds dichtbij. Hij begeleidt je.

De meeste pelgrims dragen verder een wit shirt en een punthoed. Ook een vrij standaard ritueel bij de eerste tempel: het aanschaffen van een stempelboek. In dat boek zet bij elke tempel de verantwoordelijke monnik een stempel in het boek en kalligrafeert tekens. Onderweg kun je slapen in rusthutten, bij B&B’s, hotels, of op het terrein van een tempel. Sommigen slapen zelfs gewoon buiten, in een bushokje. Veel mensen zien dat je pelgrim bent en geven je giften, zogenaamde osetai.

Op onderstaande foto staan de gids, de staf, het witte shirt en het stempelboek:

Wat mij beviel, ook als ik geen boeddhistische inslag zou hebben, is het gebrek aan drang en dwang van deze pelgrimstocht. Het komt uit je zelf. Of niet, en dan blijf je thuis zitten met de zorgen en verlangens van je leven. Overigens, je kunt de 1200 kilometer lopen, maar je kunt ook met bus, trein, auto, of fiets de route afleggen. De aankleding zoals het shirt en de staf zijn niet verplicht. Het gaat om de reis te maken met je geest. Ik moet zeggen dat ik dat wel gedaan heb. Ik ben sowieso al een liefhebber van Japan, vanwege het fatsoen en respect, vanwege de band met het verleden en tradities en het omarmen van de moderne tijd, van de keuken, van het landschap. De tocht over Shikoku was een verdieping van jewelste. Overigens, wie meer wil lezen of kijken, of inspiratie wil opdoen, de volgende websites zijn aan te raden:

 

Algemene informatie

De henro op wikipedia

Internationale henro-groep op Facebook

 

Enkele Nederlandse o-henro-san (die ik allemaal ooit ontmoet heb):

Videodagboek van Ingmar Beldman

Website van Elly Juhrend

Weblog van Yvonne Schoutsen

 

Heb je de podcast nog niet beluisterd? Doen. Rick vertelt van zijn reis naar Shikoku.

Zet je koptelefoon op, sluit je ogen, en luister naar zijn verhaal.

Dat kan hier op de site maar je kunt ook naar Lekker Uitgelegd luisteren in je podcast app of op Spotify en iTunes (Apple podcasts).

Vind je de podcast leuk? Laat het weten en, belangrijker nog, vertel het verder!

Aflevering 4: Christoffel, de reizende reus

 

Toen wij in februari 2019 voor een lekkere loempia op de fiets stapten van Rijnsaterwoude naar Bali, kregen we bij ons afscheid een medaillon in de hand gedrukt. Op het medaillon staat de heilige Christoffel afgebeeld. De schenker, Ine, vertelde erbij dat het een waardevol kleinood was dat had toebehoord aan haar vader die het altijd bij zich had gedragen. Nu moesten wij het bij ons dragen op onze lange fietsreis. Het medaillon had haar vader beschermd en nu zou het ons beschermen. Het ontroerde ons en we hebben het medaillon een plekje in de stuurtas van Nicole gegeven.

 

Inmiddels zijn we na 1 jaar en 2 maanden fietsen terug in Rijnsaterwoude. De reisfietsen rusten uit in de garage en wij spannen ons in voor leerlingen en patiënten want ik sta weer voor de klas en mijn vrouw Nicole werkt als fysio in het Boven IJ-ziekenhuis en sinds kort ook als zelfstandig ondernemer in de buitenlucht. Nicole heeft de plannen die ze op de fiets heeft gemaakt gerealiseerd en is gestart met haar eigen onderneming OncoExtra. Neem vooral een kijkje op haar prachtige website www.oncoextra.nl. Daar biedt ze buitentrainingen aan voor mensen die zijn hersteld van kanker en graag onder professionele begeleiding willen werken aan hun fysieke en mentale fitheid.

 

Naast het lesgeven heb ook ik de plannen die ik op de fiets heb gemaakt gerealiseerd. Sinds november ben ik samen met Rick gestart met de Lekker Uitgelegd podcast. We zijn inmiddels 4 afleveringen verder en dat brengt me terug bij het medaillon van de heilige Christoffel.

 

Twee weken geleden viel mijn oog namelijk op het kleine medaillon toen ik in de stuurtas op zoek was naar mijn paspoort. En toen ik het medaillon eens goed bekeek, werd ik nieuwsgierig naar het verhaal achter deze heilige Christoffel. Hoe heeft hij het weten te schoppen tot beschermheilige van de reiziger? Waarom dat kind op z’n schouder en zijn voeten in het water?

 

Het medaillon met de heilige Christoffel

 

Deze vragen hebben geleid tot aflevering 4 van de Lekker Uitgelegd podcast: Christoffel, de reizende reus.

 

Zo zie je maar dat, hoewel we weer helemaal thuis zijn, de reis nog lang niet afgelopen is. En dat is in deze tijden van beperkingen en lockdown een geruststellende en bevrijdende gedachte.

 

Heb je tijd en zin om mee te gaan op een wereldreis langs mythen en legendes? Een pelgrimage langs kathedralen, onthoofdingen en wonderbaarlijk afbuigende pijlen?

 

Zet dan je koptelefoon op, sluit je ogen, en luister dan naar de podcast.

Dat kan hier op de site maar je kunt ook naar Lekker Uitgelegd luisteren in je podcast app of op Spotify en iTunes (Apple podcasts).

Vind je de podcast leuk? Laat het weten en, belangrijker nog, vertel het verder!